Opinie
Gegevensbescherming versus informatiebeveiliging
Sinds de komst van de AVG hebben cybersecurityexperts er een extra uitdaging bij, namelijk het beveiligen van persoonsgegevens. De valkuil voor hen is dat zij, door onvoldoende kennis van de AVG, denken dat dat het enige is wat gegevensbescherming inhoudt. Echter, het beveiligen van gegevens is slechts 1 van de 99 artikelen uit de AVG.
Ik hoor ook regelmatig geluiden over de FG die half op de stoel van de CISO gaat zitten, omdat hij/zij zich geroepen voelt om een inhoudelijke mening of reactie te geven over artikel 32. Echter, het feit dat de AVG een artikel bevat over informatiebeveiliging, maakt dat niet automatisch een verantwoordelijkheid van de FG.
Een belangrijke overeenkomst tussen gegevensbescherming en informatiebeveiliging is dat binnen beide vakgebieden gekeken wordt naar risico's. Een belangrijk verschil daarbij is dat het bij informatiebeveiliging gaat om risico's voor jezelf (de organisatie) en bij gegevensbescherming over risico's voor anderen (de betrokkenen). Ja, het niet voldoen aan de AVG levert ook een risico voor de organisatie op, namelijk een boete, maar dat is wel een verkeerde manier van omgaan met de AVG. Het feitelijke risico ligt namelijk nog steeds bij de betrokkenen en het is een risico waarbij, in tegenstelling tot bij informatiebeveiliging, je geen afweging kan maken over de acceptatie ervan. Er is geen andere keuze dan het risico zoveel mogelijk weg te nemen.
Een belangrijk verschil tussen de twee vakgebieden is de achterliggende reden om maatregelen aan de slag te gaan. Ondernemen is risiconemen. Soms is het noodzakelijk om bepaalde risico's te nemen om een markt te kunnen veroveren of om de concurrent voor te kunnen blijven. Ook kent een goede beveiliging meerdere mogelijke aanpakken, waarbij de juiste aanpak mede afhankelijk is van de bedrijfscultuur. Goede informatiebeveiliging heeft daarom een risicoafweging en maatwerk als basis voor een aanpak. Het laten inzien van de risico's is vaak genoeg nog wel een uitdaging. De hele digitale wereld met al haar dreigingen is niet voor iedereen goed te begrijpen. Wat betreft privacy is het anders. De AVG is een wet. En of je privacy en de AVG goed begrijpt of niet, eraan voldoen is geen keuze.
Een plek waar de vermenging tussen deze twee vakgebieden goed zichtbaar wordt is tijdens de DPIA. Uit de praktijk blijkt dat tijdens een DPIA-sessie vaak genoeg de beveiliging inhoudelijk wordt besproken en beoordeeld. Dat is echter geen goede aanpak. Informatiebeveiliging is een vak apart en het goed beoordelen ervan kost dusdanig veel tijd, dat er tijdens een DPIA-sessie weinig tijd meer overblijft voor de overige onderwerpen (de artikelen anders dan 32). Het beoordelen van informatiebeveiliging vereist ook andere kennis, dus ook andere personen, dan het beoordelen van de mate waarin aan de AVG voldaan wordt. Ook is informatiebeveiligiging meestal niet specifiek gericht op persoonsgegevens, maar op bedrijfsinformatie in brede zin. Om die redenen is het verstandiger om de beveiliging apart te beoordelen middels een risicoanalyse en de resultaten daarvan mee te nemen in de DPIA-sessie. Daarbij moeten deze resultaten dus niet opnieuw beoordeeld worden, maar vanuit die resultaten slechts conclusies getrokken worden over welke gevolgen dit heeft voor de bescherming van de persoonsgegevens.
Hierbij de verschillen tussen een gegevensbescherming (DPIA) en informatiebeveiliging (risicoanalyse) op een rijtje.
Gegevensbescherming | Informatiebeveiliging | |
---|---|---|
Normenkader: | AVG, UAVG | ISO, NEN, BIO |
Naleving: | verplicht | pas toe of leg uit, keuze |
Onderwerp: | rechten en vrijheden | veiligheid van bedrijfsinformatie |
Doelgroep: | betrokkenen | eigen organisatie |
Inbreuk vanwege: | niet naleven wet | incident |
Inbreuk door: | verwerkingsverantwoordelijke | aanvaller of medewerker |
Beoordeling: | respecteren van privacy / wet | inschatting kans × impact |
Moment: | nu of zoals gepland | mogelijke situatie in de toekomst |
Risicoacceptatie: | zo laag mogelijk | goede afweging |
Risicocommunicatie: | transparantie | vertrouwelijk |
De enige juiste manier om met dit alles om te gaan is door de CISO en de FG goede afspraken te laten maken over waar de grenzen van hun verantwoordelijkheden liggen en, belangrijker, hoe zij elkaar kunnen ondersteunen in hun werk. Het werk van de CISO en de FG hebben namelijk naast de genoemde verschillen ook belangrijke overeenkomsten. Ze probberen beide de organisatie zover te krijgen dat volgens een bepaalde aanpak (norm/wet) omgegaan wordt met informatie en lopen daarbij zeer waarschijnlijk tegen de zelfde organisatorische, bureaucratische en/of culturele uitdagingen aan. Een goede samenwerking kan helpen bij het behalen van hun beide doelen. Misschien is een goede samenwerking wel gewoon noodzakelijk.